بانک زمان در بستر اجتماع‌ها معنا دارد. دلیل این موضوع آن است که تبادل خدمت در بانک زمان بر پایه احساس مسئولیت و اعتماد و همراهی انجام می‌شود. بنابراین آغاز بانک زمان نیز باید بر پایه اجتماع‌ها باشد.
اجتماع چیست؟
ریشه کلمه اجتماع، Communitas، واژه‌ای لاتین به معنای روح عمومی است. مک‌میلان[1] و چاویس[2] در مقاله‌ی «تئوری و تعریف احساس اجتماع»، چهار عنصر را برای احساس اجتماع ذکر می‌کنند که بعدا پایه و اساس تعریف شاخص احساس اجتماع[3] شد و پس از آن توسط پژوهشگران مختلف علوم اجتماعی به کار گرفته شده است. این چهار عنصر عبارتند از:
- عضویت: احساس تعلق یا اشتراک در حس تعلقات شخصی
- تاثیرگذاری: مهم بودن یا حس اینکه افراد در گروه تفاوت ایجاد می‌کنند و گروه به اعضایش اهمیت می‌دهد
- پشتیبانی: همبستگی و برآورده‌سازی نیازها
- ارتباط احساسی مشترک
شکل‌گیری و پایداری یک اجتماع ارتباط قوی به سرمایه اجتماعی دارد. فردیناند تونیس[4]، جامعه‌شناس آلمانی قرن نوزدهم، اولین فردی است که به تفاوت اجتماع و جامعه اشاره کرد. از نظر تونیس اجتماع یا اجتماع شکل زیستی و شکل‌یافتگی پیش از شهری (جامعه) است و تفاوت‌های زیر بین این دو وجود دارند:
جدول 1: مقایسه بین اجتماع و جامعه از نظر جامعه‌شناسی
| اجتماع (اجتماع) | جامعه |
| واحد پایه اجتماعی خانواده است | اشکال جدید بر اساس ساختار اقتصادی به وجود می‌آید |
| کنترل اجتماعی از روابط همسایگی و خانوادگی به دست می‌آید | روابط اجتماعی مبتنی بر کارایی و عقلانیت است و از روابط عاطفی و صمیمی خالی می‌شود |
| انسجام اجتماعی بر پایه روابط اجتماعی (شخصی و عاطفی و صمیمی) است. | افراد به نهادها از طریق کمک‌های نهادی وابسته هستند و از طریق این کمک‌ها و قواعد بیرونی کنترل می‌شوند. |
| کنش‌های اجتماعی سطحی‌تر است. |
[1] McMillan
[2] Chavis
[3] Sense of Community Index
[4] Ferdinand Tönnies
